ભારતમાં કાળઝાળ ગરમી વચ્ચે લોકોને રાહતના સારા સમાચાર મળ્યા છે. આ વખતે કેરળમાં ચોમાસુ સમય પહેલા આવી ગયું છે, જેના કારણે ખેડૂતો અને સામાન્ય લોકોમાં ખુશીની લહેર ફેલાઈ ગઈ છે. સામાન્ય રીતે ચોમાસુ ૧ જૂનની આસપાસ આવે છે, પરંતુ આ વખતે વરસાદ મે મહિનામાં જ શરૂ થઈ ગયો છે. આના પરથી એવો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે કે આ વર્ષે ચોમાસુ સામાન્ય રહેશે અને દેશના અન્ય ભાગોમાં સમયસર પહોંચશે.
2009 પછી ચોમાસુ સૌથી પહેલા આવ્યું
ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એ શનિવારે સવારે જાહેરાત કરી હતી કે આ વર્ષે ચોમાસુ કેરળમાં સમય પહેલા આવી ગયું છે. સામાન્ય રીતે ચોમાસુ ૧ જૂનની આસપાસ આવે છે, પરંતુ આ વખતે તે વહેલું આવી ગયું છે. IMD અનુસાર, 2009 પછી ચોમાસાનું આ સૌથી પહેલું આગમન છે, જ્યારે તે 23 મેના રોજ કેરળ પહોંચ્યું હતું. આ વખતે પણ ચોમાસુ લગભગ એ જ તારીખે પહોંચ્યું છે. હાલમાં, દક્ષિણ કોંકણ કિનારા નજીક, અરબી સમુદ્રના પૂર્વ-મધ્ય પ્રદેશમાં એક નીચા દબાણનો વિસ્તાર રચાયો છે.
દબાણ ક્ષેત્રને કારણે ભારે વરસાદ
ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) અનુસાર, એક નીચા દબાણનું ક્ષેત્ર હવે પૂર્વ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે અને રત્નાગિરિ અને દાપોલી વચ્ચે દક્ષિણ કોંકણ કિનારા પરથી પસાર થઈ શકે છે. આના કારણે કેરળ અને આસપાસના વિસ્તારોમાં વરસાદનું પ્રમાણ વધ્યું છે. અરબી સમુદ્રમાં રચાયેલી હવામાન પ્રણાલીને કારણે આ દબાણ ક્ષેત્રનું નિર્માણ થયું છે. આવા દબાણવાળા વિસ્તારો સામાન્ય રીતે ચોમાસાને વધુ તીવ્ર બનાવવામાં અને વહેલા આગળ વધવામાં મદદ કરે છે.
IMD ના નિયમો અનુસાર ચોમાસાની જાહેરાત કરવામાં આવે છે
ચોમાસાના આગમનની પુષ્ટિ કરવા માટે IMD એટલે કે હવામાન વિભાગ પાસે કેટલાક ખાસ નિયમો છે. જો ૧૦ મે પછી, મિનિકોય, અમીની, તિરુવનંતપુરમ, કોલ્લમ, કોચી, કન્નુર અને મેંગલુરુ જેવા ૧૪ સ્થળોમાંથી ઓછામાં ઓછા ૬૦% સ્થળોએ સતત બે દિવસ સુધી ૨.૫ મીમી કે તેથી વધુ વરસાદ પડે, દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશામાંથી પવન ફૂંકાય અને આકાશ વાદળછાયું હોય, તો ચોમાસું કેરળ પહોંચી ગયું હોવાનું માનવામાં આવે છે.
Southwest Monsoon has set in over Kerala, today the 24 th May 2025:
Southwest Monsoon has set in over Kerala today, the 24th May, 2025, against the normal date of 1st June. Thus, southwest monsoon has set in over Kerala 8 days before the normal date. This is the earliest date… pic.twitter.com/n9TcdkG3Ym
— India Meteorological Department (@Indiametdept) May 24, 2025
‘ગરમી ઓછી’ હોવા છતાં પણ ચોમાસુ સમય પહેલા પહોંચ્યું
આ વર્ષે, ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતમાં ગરમીથી પ્રેરિત નીચા દબાણનો વિસ્તાર, જેને ‘હીટ લો’ કહેવામાં આવે છે, તે હજુ સુધી રચાયો નથી. આ સિસ્ટમ સામાન્ય રીતે ચોમાસાને ખેંચવામાં મદદ કરે છે. પરંતુ આ વિના પણ, હવામાન વિભાગ (IMD) અને કેટલાક વૈજ્ઞાનિકોએ પહેલાથી જ આગાહી કરી હતી કે આ વખતે ચોમાસુ વહેલું આવી શકે છે અને એવું જ થયું. હવે એવી અપેક્ષા છે કે ચોમાસુ ટૂંક સમયમાં દેશના અન્ય ભાગોમાં પહોંચશે, જેનાથી ખેડૂતોને મોટી રાહત મળશે.
