ખાલિસ્તાની આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યા બાદથી ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના સંબંધોમાં સતત ખટાશ આવી રહી છે. આ કારણે બંને દેશો વચ્ચેના કેટલાક કરારો પર પણ રોક લગાવવામાં આવી છે. ભારત અને કેનેડા વચ્ચે વ્યાપાર સમજૂતી અંગેની વાતચીત પણ છેલ્લા છ મહિનાથી અટકેલી છે. હવે તેને ફરીથી શરૂ કરવા માટે કોઈ સમય મર્યાદા આપવામાં આવી નથી. દરમિયાન, એવા સમાચાર છે કે વાટાઘાટો ફરી શરૂ કરવા માટે બંને દેશો ઉચ્ચ સ્તરીય સંપર્કો ફરીથી સ્થાપિત કરી શકે છે. વાસ્તવમાં આ અઠવાડિયે વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WTO)ની મંત્રી સ્તરીય બેઠક યોજાવાની છે. આ સમય દરમિયાન, બંને દેશોના નેતાઓ વાતચીત શરૂ કરવા માટે પહેલ કરી શકે છે.
કેનેડાના એક્સપોર્ટ ઇન્ટરનેશનલ ટ્રેડ એન્ડ ઇકોનોમિક ડેવલપમેન્ટ મિનિસ્ટર મેરી એનજીએ રવિવારે સીટીવી ન્યૂઝ નેટવર્ક પર પ્રસારિત એક ઇન્ટરવ્યુમાં આ માહિતી આપી હતી. તેણીએ કહ્યું, “આગામી થોડા દિવસોમાં હું WTO જઈશ. ત્યાં હું મારા સમકક્ષોને મળીશ.” તેઓ વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા હતા. સોમવારથી અબુ ધાબીમાં ચાર દિવસીય WTO મંત્રી સ્તરની બેઠક યોજાઈ રહી છે જેમાં ભારત વતી પીયૂષ ગોયલ જશે.
તમને જણાવી દઈએ કે ‘અર્લી પ્રોગ્રેસ ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ’ (EPTA) પર નવી ચર્ચાઓ અણધાર્યા છે. આ અંગે કેનેડાના મંત્રીએ કહ્યું કે અમે આ મુદ્દે કોઈ નિર્ણય લીધો નથી. મેરી એનજીની ભારત મુલાકાત દરમિયાન માર્ચ 2022માં EPTA અંગેની વાતચીત શરૂ થઈ હતી. પરંતુ તે જ વર્ષે ઓગસ્ટના અંતમાં તેને અટકાવી દેવામાં આવ્યું હતું. આના થોડા સમય બાદ વડાપ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ કેનેડાની સંસદ (હાઉસ ઓફ કોમન્સ)માં ભારત પર ગંભીર આરોપો લગાવ્યા હતા. ટ્રુડોએ 18 જૂને બ્રિટિશ કોલંબિયાના સરેમાં ખાલિસ્તાન સમર્થક હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યામાં ભારતીય એજન્ટોની સંડોવણી હોવાનો આક્ષેપ કર્યો હતો.
હવે કેનેડાના વેપાર મંત્રીએ કહ્યું, “કેનેડિયન સાહસો અને ભારત વચ્ચે પ્રવૃત્તિ ચાલુ છે તે જોઈને મને આનંદ થાય છે. વધુમાં, સ્વતંત્ર તપાસ હાથ ધરવાથી અમે પણ પ્રોત્સાહિત છીએ.” મંત્રીના નિવેદન પહેલા કેનેડાના સાસ્કાચેવાન પ્રાંતના પ્રીમિયર સ્કોટ મોએ ભારતની મુલાકાત લીધી હતી. આ સૂચવે છે કે બંને દેશો વચ્ચે વેપાર સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે ફરીથી વાતચીત શરૂ થઈ છે. અગાઉ, ઓન્ટારિયોના આર્થિક વિકાસ, જોબ સર્જન અને વેપાર પ્રધાન વિક્ટર ફેડેલી પણ ભારતની મુલાકાતે આવ્યા હતા. કેનેડાના પૂર્વ વડાપ્રધાન સ્ટીફન હાર્પર પણ ભારત આવ્યા છે.
કેનેડિયન મંત્રીએ કહ્યું, “હું (ભારત સાથે) વ્યાપાર કરી રહેલા કેનેડિયનો માટે ખૂબ જ સ્પષ્ટ છું. તેઓ અમારા પર વિશ્વાસ કરી શકે છે. અમે તેમને સંપૂર્ણ સમર્થન આપીશું અને તે ચાલુ રહેશે,” કેનેડિયન મંત્રીએ કહ્યું. શુક્રવારે ટોરોન્ટોમાં એક મીડિયા ઈવેન્ટ દરમિયાન, ઓટ્ટાવા ખાતેના ભારતના હાઈ કમિશનર સંજય કુમાર વર્માએ જણાવ્યું હતું કે બંને દેશો ઈપીટીએના “નિષ્કર્ષની ખૂબ જ નજીક છે” પરંતુ “કેનેડિયન પક્ષે અચાનક તેને અટકાવી દીધો.”
